Το Πάγκρεας και η ορμόνη της Ινσουλίνης
Το όργανο του παγκρέατος είναι ένα όργανο, μαλακής σύστασης, το οποίον ευρίσκεται στο οπίσθιο μέρος της ανώτερης κοιλιακής κοιλότητας. Έμπροσθεν αυτού, βρίσκεται με την σειρά, ο σάκος του στομάχου και το εγκάρσιον κώλον (οριζόντιο τμήμα του παχέος εντέρου). Προς τα δεξιά της μέσης γραμμής της κοιλίας, ανευρίσκεται το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου, το δωδεκαδάκτυλο, το οποίον με μια στροφή του εγκολπώνει την κεφαλή του παγκρέατος.
 |
| www.iatronet.gr |
Η επαφή της καμπής του δωδεκαδάκτυλου με την κεφαλή του παγκρέατος, εξυπηρετεί την δυνατότητα παροχέτευσης των παγκρεατικών ενζύμων, εντός του δωδεκαδάκτυλου.
 |
 |
| www.hariskonstantinidis.gr | www.users.sch.gr |
Τα παγρεατικά ένζυμα, όπως η παγκρεατική λιπάση και παγκρεατική αμυλάση, παροχετεύονται μέσω των αυλών του μείζονος και του ελάσσονος εκφορητικού πόρου του παγκρέατος. Χρησιμεύουν για την πέψη των τροφών μετά την επαφή τους, εντός του σωλήνα του δωδεκαδάκτυλου. Τα κύτταρα τα οποία συνθέτουν και παράγουν τα παγκρεατικά ένζυμα, οργανώνονται στους εξωκρινείς αδένες και για αυτό τον λόγο, το σύνολο αυτών των αδένων, συγκροτούν την εξωκρινή μοίρα του παγκρέατος. Μέσα από την κεφαλή του παγκρέατος, διέρχεται ο εκφορητικός σωλήνας της χοληδόχου κύστεως, ο οποίος καταλήγει στο τελευταίο τμήμα του μείζονος εκφορητικού πόρου του παγκρέατος και παροχετεύει στο δωδεκαδάκτυλο.
Ένα πολύ μικρό ποσοστό κυττάρων του παγκρεατικού σώματος, οργανώνεται σε μικρές συστάδες κυττάρων, τα ονομαζόμενα παγκρεατικά νησίδια του Langerhans. Τα νησίδια αποτελούνται από τα β-κύτταρα, υπεύθυνα για την παραγωγή της ορμόνης της ινσουλίνης.
 |
 |
Εκτός από κύτταρα οργανωμένα σε ομάδες, τα οποία παράγουν ινσουλίνη και άλλα παγκρεατικά κύτταρα οργανώνονται σε συσσωματώματα, παράγοντας ορμόνες όπως η γλυκαγόνη, η οποία παράγεται από τα α-κύτταρα.
 |
| www.bbruner.org |
Η εξωκρινής μοίρα του παγκρέατος, η οποία εκκρίνει τα ένζυμα της παγκρεατικής λιπάσης και παγκρεατικής αμυλάσης, παροχετεύει τα προϊόντα της, μέσω του μείζονος και του ελάσσονος εκφορητικού πόρου του παγκρέατος, στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο). Τα προαναφερόμενα ένζυμα καθίστανται αναγκαία για την πέψη των τροφών.
Από την άλλη, η ενδοκρινής μοίρα του παγκρέατος παράγει την ορμόνη της ινσουλίνης, της γλυκαγόνης, καθώς και άλλες για την εξυπηρέτηση της ρύθμισης των τιμών του σακχάρου του αίματος. Οι ορμόνες του παγκρέατος συντίθενται από τα β-κύτταρα του Langerhans και εκκρίνονται στο παρακείμενο τριχοειδικό πλέγμα αγγείων.
Σημειωτέον, ότι τα κύρια χαρακτηριστικά τα οποία διαφοροποιούν τις ορμόνες από τις υπόλοιπες χημικές ενώσεις των ζωντανών οργανισμών αφορούν τα εξής:
1. οι ορμόνες εκκρίνονται στην τριχοειδική κυκλοφορία, ενώ οι υπόλοιπες ενώσεις εκκρίνονται σε κοιλότητες και σε χώρους συλλογής
2. οι ορμόνες ασκούν την δράση τους μόνο επί κυττάρων-στόχων, απομακρυσμένων από τον αδένα έκκρισής τους, τα οποία διαθέτουν ουσίες-υποδοχείς πρόσδεσης με την κυκλοφορούσα ορμόνη.